Teken bij de hond
Ze zijn klein, maar kunnen grote invloed hebben op de gezondheid van je hond: teken. Een tekenbeet is erg vervelend. Ook kunnen teken nare, besmettelijke ziekten overbrengen, zoals de Ziekte van Lyme. Eén op de drie honden in Nederland heeft last van teken. Ze kunnen lastig te zien zijn, maar moeten wel goed verwijderd worden, het liefst met een tekentang.
Achtergrond
Het aantal teken in Nederland neemt toe. Oorzaken hiervan zijn:
- Reisverkeer van mens en dier
- De klimaatverandering
- De verandering van leefgebieden
- De sterke toename van gastheren (zoals reeën).
Teken zitten vaak in hoog gras, struiken en bomen. Ze liggen vanaf een buitentemperatuur van 6 °C op de loer om ‘over te stappen’ op een geschikte gastheer. Als ze een gastheer vinden, zuigen ze gewoonlijk een aantal dagen het bloed van de hond (of mens) op, waarna ze weer loslaten.
Preventie teken
Voorkomen is beter dan genezen. Dat geldt ook voor een teek bij je hond. Liever weer je deze beestjes die jouw hond kunnen besmetten volledig. Er zijn verschillende maatregelen die helpen om besmetting door een tekenbeet te voorkomen. Maatregelen om je hond te beschermen:
- Controleer dagelijks op een teek bij je hond, vooral nadat je met hem/haar naar buiten bent geweest. De kans op een teek is het grootste in de lente, zomer en herfst. Hieronder lees je meer over het controleren op en verwijderen van teken.
- Vermijd gebieden met een hoog risico op teken zoveel mogelijk. Denk aan bosrijke omgevingen, waterrijke gebieden en plaatsen met hoog gras.
- Zorg voor effectieve tekenpreventie om je hond te beschermen tegen teken. Komt je hond het hele jaar buiten? Behandel minimaal tijdens de maanden van het ‘tekenseizoen’ (lente, zomer en herfst). Je dierenarts kan je vertellen wat het beste behandelschema voor jouw hond is. Gebruik daarvoor een effectief middel dat teken snel doodt (binnen 48 uur) voordat ze ziekten kunnen overbrengen.
Vul de Para Risk vragenlijst in voor een persoonlijk risicoprofiel en vraag je dierenarts om advies op maat voor de keuze van het best passende preventieve middel.
Er bestaan parasietenbestrijdingsmiddelen die je hond (en omgeving) niet alleen tegen teken beschermen, maar met één maandelijkse behandeling ook gelijk tegen o.a. vlooien en verschillende, in Nederland relevante wormsoorten. Want naast tekenpreventie is het bijvoorbeeld ook belangrijk om je hond regelmatig te ontwormen. Vraag je dierenarts om advies.
Het is ook mogelijk om je hond te laten vaccineren, met een vaccin dat de overdracht van de Borrelia-bacterie (die de Ziekte van Lyme veroorzaakt) voorkomt. In gebieden waar veel (besmette) teken zijn, is het risico op infectie met de Borrelia-bacterie groter. Je dierenarts kan je ook hierover adviseren.
Verwijderen teek
Als je een teek bij je hond vindt, dan moet je deze zo snel mogelijk verwijderen. Je kunt dit zelf doen. Uiteraard kun je je dierenartsenpraktijk hierbij om advies of hulp vragen.
Nadat een teek zich in je hond heeft vastgebeten, duurt het ca. 36 tot 48 uur voordat de teek de hond kan besmetten met de Borrelia-bacterie. Dit is de bacterie die de ziekte van Lyme veroorzaakt. Snelle verwijdering van de teek kan dus betekenen dat je besmetting met Lyme voorkomt.
Tips om een teek bij de hond te verwijderen:
- Gebruik een tekentang. Verwijder de teek niet met de vingers of met een gewoon pincet. Dan kan de kop van de teek in de huid van je hond blijven steken.
- De kans is groter dat je de kop ook verwijdert, als je met de tekentang zo dicht mogelijk op de huid van de hond zit.
- Trek de teek met een vloeiende beweging recht omhoog of verwijder 'm met een draaiende beweging omhoog, uit de huid.
- Controleer altijd of de kop ook is verwijderd, voordat je de dode teek weggooit.
- Als de teek in zijn geheel is verwijderd, mag de plek waar de teek zat ontsmet worden. Doe dit ontsmetten nooit wanneer de teek nog in de huid zit.
Ontsmetten tekenbeet
Een tekenbeet bij de hond ontsmetten kun je beter niet doen als de teek niet volledig verwijderd is. Als je de teek met alcohol of een ander middel verdooft, dan loost hij namelijk de inhoud van zijn maag in de huid van je hond. Zo kan je hond alsnog besmet raken met de bacterie die de ziekte van Lyme veroorzaakt.
De beste manier om een teek bij de hond te verwijderen is met een daarvoor bestemde tekentang. Krijg je de kop van de teek niet uit de huid? Dan gaat de plek waarschijnlijk ontsteken en verschijnt er een bult. Deze bult zal na verloop van tijd vanzelf verdwijnen. Gebeurt dit niet, neem dan contact op met je dierenarts. Ook als je hond symptomen vertoont zoals kreupelheid, koorts en sloomheid, kun je het beste een dierenarts raadplegen.
Ziekte van Lyme
In Nederland is gemiddeld 1 op de 5 teken (20%) besmet met Borrelia burgdorferi (bron: RIVM). Dit is de bacterie die de ziekte van Lyme bij honden en mensen kan veroorzaken. Een teek die deze bacterie bij zich draagt, brengt dit over zodra deze teek een hond of een mens bijt. Omdat niet iedere teek met deze bacterie geïnfecteerd is, raakt een hond niet per definitie besmet met Lyme na iedere tekenbeet.
Besmetting met Lyme
Een hond kan besmet raken met de ziekte van Lyme wanneer hij/zij wordt gebeten door een teek die de Borrelia-bacterie meedraagt. Eerst raakt dus de teek besmet, daarna de hond. Een teek raakt op zijn beurt besmet wanneer die bloed zuigt van een ander dier dat deze bacterie bij zich heeft. Denk bijvoorbeeld aan een muis of een vogel.
Nadat de teek zich heeft volgezogen met bloed, laat hij zich van het dier vallen, zodat hij kan vervellen. Daarna gaat hij als volwassen teek op zoek naar een nieuw dier waar hij bloed kan zuigen. Aangezien de teek nu de Borrelia-bacterie bij zich heeft, brengt hij dit over op het dier (of mens) dat hij uitkiest om zich op vast te bijten. Op deze manier kan ook jouw hond besmet raken en de ziekte van Lyme krijgen.
Symptomen ziekte van Lyme
Een tekenbeet bij je hond is vervelend, zeker wanneer de teek geïnfecteerd blijkt met de bacterie die Lyme veroorzaakt. De ziekte van Lyme kan vrij snel na de beet optreden, maar het kan ook jaren duren voordat je hond ziek wordt. Gemiddeld worden symptomen tussen twee en vijf maanden na de beet duidelijk. Sommige geïnfecteerde honden tonen helemaal geen symptomen.
Een hond die geïnfecteerd is met de Borrelia-bacterie van Lyme kan de volgende dingen gaan mankeren:
- Koorts
- Sloomheid
- Kreupelheid (door een of meerdere ontstoken gewrichten)
- Vergrote lymfeknopen
- Ontsteking van de nieren
- Ontsteking van de hartspier
- Neurologische verschijnselen
- Zenuwafwijkingen
Honden waarbij de ziekte wordt vastgesteld, zijn vaak van middelbare leeftijd. Dit is tussen de 3 en 6 jaar oud. Maar ook pups kunnen de ziekte van Lyme krijgen. Dit komt doordat hun immuunsysteem nog in ontwikkeling is. Het treedt op wanneer zij meerdere keren gebeten worden door besmette teken.
Heb jij een tekenbeet bij je hond ontdekt en vertoont je hond één of meerdere van bovenstaande symptomen? Neem dan contact op met een dierenarts. De rode uitslag, zoals bij mensen vaak te zien is na een tekenbeet, is bij honden niet aanwezig.
Diagnose ziekte van Lyme
Vermoed je dat je hond de ziekte van Lyme heeft? De diagnose is helaas niet eenvoudig. De infectie moet worden vastgesteld en andere oorzaken, die dezelfde verschijnselen kunnen geven, moeten worden uitgesloten door een dierenarts. Wat de diagnose lastig maakt, is het feit dat ook honden die niet de ziekte van Lyme hebben, wel een antistof in hun bloed kunnen hebben.
De diagnose van de ziekte van Lyme bij een hond wordt gesteld op basis van:
- de symptomen
- in hoeverre de hond tekenbeten heeft gehad
- bloedonderzoek.
Niet iedere teek is geïnfecteerd dus een hond raakt niet per definitie besmet door iedere tekenbeet. Na een beet van een geïnfecteerde teek lopen honden wel het risico de ziekte van Lyme te ontwikkelen.
Behandeling ziekte van Lyme
Raadpleeg altijd de dierenarts als je denkt dat je hond iets mankeert. De dierenarts kan de juiste diagnose stellen. Bij een vermoeden van de ziekte van Lyme worden de klachten bekeken, wordt er waarschijnlijk een bloedonderzoek gedaan en kun jij als eigenaar je bevindingen delen.
Wanneer jouw hond de ziekte van Lyme heeft dan wordt hij/zij behandeld met antibiotica. De behandeling duurt gemiddeld 3 weken en de meeste honden pikken dit goed op. Wordt de Ziekte van Lyme pas laat ontdekt en behandeld, dan kunnen de klachten chronisch worden. Je hond kan bijvoorbeeld mank blijven lopen of nierproblemen houden. In sommige gevallen verdwijnen de klachten, maar blijft de hond drager van de bacterie.
Zodra je hond ziek wordt, stress ervaart of een lagere weerstand heeft, kunnen klachten weer opspelen. Als de diagnose wordt gesteld dat je hond waarschijnlijk de Borrelia-bacterie heeft, dan wordt hij/zij behandeld. Slechts een klein aantal honden ontwikkelt werkelijk de ziekte van Lyme. De beste manier om je hond te beschermen is door regelmatig op teken te controleren.
Om overdracht van de bacterie te voorkomen kun je teken dodende en -afwerende middelen gebruiken, zeker in de periodes dat het risico op teken aanwezig is. Er zijn ook parasietenbestrijdingsmiddelen beschikbaar die niet alleen beschermen tegen de gevolgen van tekenbeten, maar ook gelijk tegen vlooien en wormen in één behandeling. Vraag advies aan je dierenarts. Verder is het handig als je symptomen van Lyme leert herkennen en daar alert op bent bij je hond.
Ziekte van Lyme bij mensen
Van een tekenbeet kun je als mens erg ziek worden. Dit is onder andere het geval als de teek die jou beet, de Borrelia-bacterie bij zich draagt. Ixodes-teken kunnen deze bacterie op mensen overdragen, wat kan leiden tot een infectieziekte. Jaarlijks worden er 65.000 nieuwe diagnoses van Lyme gesteld in Europa. Symptomen na een tekenbeet kunnen enorm variëren. Denk bijvoorbeeld aan:
- Erythema migrans: de karakteristieke huiduitslag
- Hoofdpijn
- Koorts
- Vermoeidheid
- Problemen met gewrichten
- Problemen met het hart
- Problemen met het centraal zenuwstelsel
Zoals eerder gezegd verschillen de symptomen van de ziekte van Lyme bij honden en mensen van elkaar. Neem contact op met je huisarts wanneer je vermoedt dat jijzelf misschien de ziekte van Lyme hebt opgelopen.
Twijfel je over de gezondheid van jouw hond? Neem dan altijd contact op met een dierenarts.