Help, mijn kat plast in huis! Wat kan ik hieraan doen?
Katten zijn schone dieren. Ze houden van een frisse kattenbak en doen hun behoefte het liefst netjes op hun vaste plek. Maar wat als je kat ineens in huis plast? Op het tapijt, naast de kattenbak of zelfs op je bed? Het is een frustrerend probleem – maar vaak een belangrijke signaalfunctie. Lees meer over waarom katten in huis plassen, wat mogelijke oorzaken zijn en vooral: wat jij kunt doen om je kat én je huis weer gelukkig te maken!
Oorzaken
Plassen in huis kan verschillende redenen hebben. Soms zijn ze gedragsmatig, maar vaak ligt er een medische oorzaak aan ten grondslag. Katten laten op die manier zien dat er iets mis is. Katten zijn van nature namelijk heel zindelijk. Als je kat dus ineens naast de kattenbak plast, is er dus vaak een reden:
- Medische oorzaken
Urinewegproblemen zoals een blaasontsteking of een probleem in de nieren kunnen ervoor zorgen dat je kat vaker moet plassen of pijn ervaart bij het plassen. Chronische nierziekte (CNZ) en suikerziekte komen veel voor bij oudere katten en kunnen onzindelijkheid veroorzaken. - Stress en gedrag
Een verhuizing, een nieuw gezinslid, een andere kat in de buurt of veranderingen in huis kunnen stress veroorzaken. Katten uiten dit soms door buiten de bak te plassen. - De kattenbak zelf
Soms is het zo simpel als een vieze of onhandig geplaatste kattenbak. Te weinig bakken in huis, geur van schoonmaakmiddelen of een verkeerde vulling kan ervoor zorgen dat je kat de bak liever vermijdt.
Medische redenen voor plassen in huis
Als de nieren minder goed gaan werken, kunnen ze vocht minder goed vasthouden. Katten met Chronische nierziekte (CNZ) verliezen daardoor meer vocht via de urine. Ze moeten dus vaker en meer plassen en soms redden ze het daardoor niet meer op tijd naar de bak.
Omdat katten met CNZ meer vocht verliezen, krijgen ze ook meer dorst. Je merkt misschien dat jouw kat vaker drinkt en soms ook op onverwachte plekken.
Wist je dat CNZ vaak pas duidelijk wordt wanneer zo’n 75% van de nieren al beschadigd is? Schade aan de nieren is onomkeerbaar. Hoe eerder je erbij bent, hoe beter de nieren nog functioneren.
Ook suikerziekte bij katten kan leiden tot meer drinken en vaker plassen. Het lichaam probeert overtollige suiker kwijt te raken via de urine, waardoor de kat veel moet plassen en dus vaker de bak mist. Net als bij CNZ merk je vaak dat je kat opvallend veel drinkt. Soms zie je ook gewichtsverlies ondanks dat je kat goed eet.
Symptomen
Wees altijd alert bij veranderingen in:
-
Drink- en plasgedrag
-
Eetlust
-
Activiteit & gedrag (bijv. angst)
-
Lichaamsgewicht
Zeker bij katten ouder dan 7 jaar is het slim om deze signalen serieus te nemen. Maar ook bij jonge katten kunnen gedrags- en/of medische problemen zich uiten in plassen buiten de bak.
Do’s & Dont’s
Wat kun je doen als je kat in huis plast?
- Laat medische oorzaken uitsluiten
Ga altijd eerst langs de dierenarts voor een urine- en eventueel bloedonderzoek. Zo kan een serieuze oorzaak, zoals CNZ, suikerziekte of andere aandoening vroegtijdig ontdekt worden.
- Houd het gedrag bij
Houd het drink- en plasgedrag bij. Noteer hoeveel je kat drinkt en hoe vaak hij of zij plast. Dit helpt de dierenarts om sneller een diagnose te stellen.
- Regelmatige controles
Laat je kat vanaf 7 jaar minstens één keer per jaar controleren door de dierenarts. Oudere katten hebben een grotere kans op CNZ, diabetes en andere aandoeningen.
- Zorg voor fijne kattenbakken
- Minimaal 1 bak per kat + 1 extra
- Zet de bakken op rustige, goed bereikbare plekken
- Maak de bak dagelijks schoon (of meermaals bij meerdere katten)
- Probeer verschillende vullingen als je kat kieskeurig is
- Vermijd agressieve schoonmaakmiddelen zoals chloor, ammoniak of sterk geurende allesreinigers
- Verminder stress
Creëer veilige rustplekken, hou routines stabiel en bied voldoende uitdaging en speeltjes.
Helpt dit allemaal niet? Informeer dan bij je dierenartsenpraktijk wat nog meer mogelijk is. Wellicht dat een gedragsdeskundige uikomst kan bieden.
Wat moet je vooral niet doen?
- Niet straffen. Je kat begrijpt dit niet en het kan stress en onzindelijkheid juist verergeren. Plassen in huis is nooit uit “ondeugd” maar altijd een teken dat er iets aan de hand is.
- Niet negeren. Onzindelijkheid is vrijwel altijd een signaal dat er iets mis is – lichamelijk of mentaal.
- De kattenbak verwaarlozen. Zorg altijd voor een schone, goed bereikbare bak.
De beste zorg voor jouw kat
Plast je kat in huis? Blijf er niet mee rondlopen, maar laat je kat controleren. Het is sowieso een goede gewoonte om met je kat jaarlijks bij de dierenarts een gezondheidscheck te laten doen, te meer vanaf 7 jaar. Dan neemt namelijk het risico op aandoeningen zoals CNZ, suikerziekte, blaasproblemen of artrose toe. Wanneer tijdig ontdekt, kan jouw kat met de juiste zorg zo lang, gezond en gelukkig mogelijk bij je blijven.
Twijfel je over de gezondheid van jouw hond? Neem dan altijd contact op met een dierenarts.