Artrose en pijn

Katten zijn zo heerlijk eigenwijs - ook als ze artrose hebben! Jammer genoeg zijn ze van nature ook echte meesters in het verbergen van hun pijn of ongemak. Pijn is helaas een veelvoorkomend probleem bij katten. Maar katten laten niet duidelijk zien dat ze pijn hebben, waardoor dat vaak niet (direct) door eigenaren wordt opgemerkt - hoe goed ze hun kat ook kennen. Het goede nieuws is dat de pijn wel degelijk waar te nemen is, als je weet waar je naar moet kijken. 

Aandoening | Symptomen | Diagnose | Behandeling | Preventie

Aandoening

Osteoarthritis is een ontstekingsziekte die in de loop van tijd steeds erger wordt. Osteoarthritis wordt in de volksmond ook vaak aangeduid als artrose of osteoartrose. 

Een kat met artrose heeft elke dag pijn. Dit vanwege de (schade veroorzaakt door de) ontstekingen die gepaard gaan met artrose. 

Artrose is de meest voorkomende oorzaak van chronische vorm van pijn bij katten. Wist je dat ongeveer twee op de drie katten ouder dan 6 jaar de gewrichtsaandoening osteoarthritis heeft?

Feit: 2 op de 3 katten heeft of krijg last van artrose

Zoals gezegd gaat artrose niet alleen over pijn. Artrose is namelijk een ontstekingsziekte die aftakeling van de heupen, knieën, ruggengraat en andere gewrichten veroorzaakt. De ontstekingen van artrose beschadigen het hele gewricht. Het veroorzaakt zwelling van het gewricht, afbraak van kraakbeen en afwijkende botgroei. 

Zo komt het dat een kat met artrose elke dag opnieuw pijn lijdt, en een normaal leven voor de kat steeds een beetje moeilijker wordt. En hoe langer je kat pijn lijdt, des te gevoeliger zijn/haar zenuwstelsel wordt voor pijn. Wanneer de ziekte niet behandeld wordt, zal de kat meer pijn krijgen en gaan de gewrichten verder achteruit.

De pijn die een kat hiervan heeft, belemmert de kat ernstig in het dagelijkse leven, elke dag opnieuw. Gelukkig kan je met een goede behandeling niet alleen de pijn verminderen, maar ook de gewrichtsontstekingen bij je kat remmen.

Symptomen: herken de pijn

Pijn bij een kat herkennen is niet altijd eenvoudig! Een kat verbergt altijd zijn/haar zwakte voor anderen. Vaak wordt gedacht dat de kat ‘gewoon’ oud wordt. Ouderdom komt uiteraard met gebreken, maar ouderdom zelf is geen ziekte. Ook een oudere kat hoort goed te kunnen rennen en springen. 

Dus denk je: “mijn kat wordt wat ouder”? Vul dan voor de zekerheid de vragenlijst in en breng een bezoekje aan je dierenarts. Die kan met een eenvoudige controle snel zien of je kat ergens last van heeft, ook als je kat erg z’n best doet om dat niet te laten zien. 

Je kunt pijn bij een kat herkennen aan de lichaamstaal, gezichtsuitdrukking en het gedrag. Ook de lighouding vertelt veel over hoe een kat zich voelt. We maken daarbij onderscheid tussen twee soorten pijn bij katten: chronische (langdurige) of acute pijn.

Wat is de lighouding van een kat zonder pijn?

Een kat zonder pijn neemt vaak de ‘croissant-lighouding’ aan: de oren staan recht overeind en zijn naar voren gericht. Je kunt een denkbeeldige horizontale lijn trekken door de ooghoeken. De rug is minimaal opgetrokken en de kat lijkt attent en alert. Doordat de kat zijn voorpoten onder zich heeft gevouwen, wordt deze lighouding wel de Croissant genoemd.

Diagnose

Als je ontdekt of vermoedt dat je kat pijn heeft, dan is het aan te raden om een afspraak te maken bij de dierenarts. De CatXpert vragenlijst geeft jou en je dierenarts snel inzicht en helpt bij het instellen van het juiste vervolgonderzoek. 

Je dierenarts zal je kat lichamelijk onderzoeken om te achterhalen waar de pijn vandaan komt. Soms is het noodzakelijk om andere aandoeningen uit te sluiten of om röntgenfoto’s te maken. Het stellen van de diagnose hoeft dus niet lang en kostbaar te zijn. En gelukkig hoeft artrose voor je kat geen belemmering meer te zijn.

Artrose heeft je kat voor de rest van zijn/haar leven, dus ook de ontstekingsremmers moeten een leven lang gegeven blijven worden. Gelukkig weet je snel waar je het voor doet omdat je snel effect ziet. Je kat springt bijvoorbeeld weer op vensterbanken of vangt muizen. Vaak merken baasjes daarom pas na de behandeling dat er iets mis was.

De dierenarts kan ook voedingssupplementen of een dieet voorschrijven. Dit is een ondersteuning van de behandeling, zoals bijvoorbeeld een gezonder gewicht voor je kat als dat nodig is. Het kan echter niet doen wat een NSAID wel doet, namelijk de ontsteking remmen en tegelijkertijd de pijn stillen. 

Naast pijnstillende ontstekingsremmers speciaal voor katten, kun je maatregelen in huis treffen om de omgeving aangenamer te maken. Door je kat in sommige opzichten te ontlasten, voorkom je dat hij/zij onnodig pijn heeft en bevorder je het herstel. 

We zetten een aantal praktische tips voor je op een rij:

• Zorg voor een gezond lichaamsgewicht door middel van geschikt kattenvoer, aangeboden in de juiste hoeveelheid. Vraag je dierenarts gerust om advies welk dieet geschikt is voor jouw kat, dat wil nog wel eens verschillen.
• Creëer zachte ligplaatsen, waar je kat makkelijk kan komen.
• Zorg dat je kat niet hoeft te springen om bijvoorbeeld op een rustige plek te kunnen slapen.
• Verklein loopafstanden voor je kat. Plaats bijvoorbeeld meerdere voer- en water bakjes door het huis.
• Gebruik een kattenbak met lage instap, zodat je kat zonder moeite van de bak gebruik kan maken.

Preventie

Artrose komt vaak voor bij katten, en is helaas niet te voorkomen. Katten van alle leeftijden kunnen er last van hebben, maar vooral katten van middelbare leeftijd krijgen er last van. Bedenk je goed dat een kat van 7 jaar al senior is.

Bij de meeste katten is de oorzaak van de artrose onbekend. Van de volgende factoren is aangetoond dat ze het risico op artrose bij katten kunnen verhogen:

• Kattenras: bij sommige katten zien we wat vaker artrose, bijvoorbeeld vanwege hun lichaamsbouw. Denk bijvoorbeeld aan heupdysplasie bij de Maine Coon en Siamees of de ontwrichtte knieschijven bij een Abessijn of Devon Rex. Maar gewone huiskatten kunnen net zo goed artrose krijgen.
• Grootte van de kat: grote rassen en katten met overgewicht lopen een groter risico op artrose vanwege de extra belastsing op hun gewrichten.
• Gewrichtsletsel: een letsel zoals een botbreuk kan zorgen voor abnormale spanning in een gewricht. Dat kan ook nadat het letsel genezen is nog problemen opleveren.
• Levensstijl: katten die toegang hebben tot de buitenlucht hebben een iets groter risico op ongevallen, of belasten hun gewrichten vaak wat meer bij het vaker rennen en springen. Aan de andere kant: buiten rennen is ook gezond gedrag voor een kat, en binnenkatten kunnen net zo goed artrose krijgen. Je hoeft uit angst voor artrose je kat dus niet binnen te houden, dat garandeert niets.

Wat de oorzaak van artrose ook is, het is vooral van belang om deze ontstekingsziekte zo goed mogelijk onder controle te houden. Laat je kat dus niet onnodig in stilte lijden en gun hem/haar een regelmatige gezondheidscontrole bij je dierenarts.

Wanneer een ‘standaard’ behandeling onvoldoende helpt, zijn er voor dieren zelfs speciale pijnspecialisten die je mogelijk nog verder kunnen helpen. Indien nodig dan kan je dierenarts je naar deze specialisten verwijzen.

Twijfel je over de gezondheid van jouw kat? Neem dan altijd contact op met een dierenarts.